Σχολίασε τους όρους και το πλαίσιο υλοποίησης
Ελάχιστες Λειτουργικές Προδιαγραφές Δράσεων Ψηφιακού Μετασχηματισμού των ΟΤΑ
Ελάχιστες Λειτουργικές Προδιαγραφές Δράσεων Ψηφιακού Μετασχηματισμού των ΟΤΑ
Πριν ή μαζί με όλα αυτά, δεν θα έπρεπε να διασφαλίζεται η λειτουργία και συντήρηση των συστημάτων, με εξειδικευμένα στελέχη / υπαλλήλους στους Δήμους;
Πώς θα τρέξουν αυτά τα συστήματα; Πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν; Ποιος θα τα χειρίζεται; Εκτός από τους μεγάλους Δήμους, υπάρχουν εκατοντάδες μικροί, των οποίων το προσωπικό είτε δεν φτάνει είτε δεν ξέρουν.
Ευχαριστώ.
Το πρόβλημα λειτουργίας και συντήρησης των συστημάτων αφορά προφανώς και τους λεγόμενους “μεσαίους” Δήμους. Ίσως μάλιστα, για την επιτυχία του εγχειρήματος, πέρα από την αναγκαία στελέχωση, θα πρέπει να προστεθεί στον ΟΕΥ του κάθε Δήμου ένα Τμήμα (ή Γραφείο) Ψηφιακού Μετασχηματισμού (ή “Έξυπνης” Πόλης), στο οποίο θα τοποθετηθεί το προσωπικό που θα αναλάβει, αφενός (το σχεδιασμό και) την επίβλεψη της υλοποίησης των ψηφιακών έργων και αφετέρου τη λειτουργία και συντήρηση των συστημάτων!
Εκτιμώ ότι το άρθρο “2.2.7 Πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης” της διακήρυξης θα έπρεπε να είναι πιο ευέλικτο ως προς την υποχρέωση λιγότερων πιστοποιήσεων (και μάλιστα του συνόλου των οικονομικών φορέων σε περίπτωση ένωσης).
Για όλες τις εφαρμογές πρέπει να προβλεφθεί η συμβατότητα τους με την
ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ 32066 ΕΞ 2020/ΦΕΚ Β 5123/19.11.2020 (Ζητήματα οργάνωσης και τήρησης του Εθνικού Μητρώου Διαδικασιών, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 90 του ν. 4727/2020 (Α ́ 184)).
Συγκεκριμένα θα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον η μοντελοποίηση των επιχειρηματικών διαδικασιών τις οποίες αναμένεται να υποστηρίζει η κάθε εφαρμογή.
Μάλιστα, στα πλαίσια της συντήρησης των εφαρμογών θα πρέπει να προβλεφθεί και μία περιοδική (π.χ. ανά 2-3 έτη) αντιπαραβολή των διαδικασιών όπως αυτές εκτελούνται με τις διαδικασίες όπως αυτές είχαν μοντελοποιηθεί. Για να είναι αυτό εφικτό πρέπει η κάθε εφαρμογή να μπορεί να καταγράφει τις ψηφιακές διαδρομές και τα γεγονότα που συμβαίνουν σε αυτήν.
Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών(ΕΕΛΛΑΚ), απαντώντας στην από 13/5/2022 δημοσιευμένη πρόσκληση σε διαβούλευση επί του προτεινόμενου έργου «ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ-Ανάπτυξη Εφαρμογών Έξυπνων Πόλεων και Τεχνολογιών για το Διαδίκτυο των Αντικειμένων (IoT)» του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και δεδομένου ότι στο “Πρότυπο Μελέτης” δεν υπάρχει αναφορά σε Ανοιχτά Πρότυπα, Ανοιχτές Άδειες και Ανοιχτό Λογισμικό στις εφαρμογές που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού των ΟΤΑ, προτείνει να προστεθούν οι εξής προβλέψεις:
Να γίνει ρητή αναφορά στην χρήση του Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοιχτού Κώδικα το οποίο υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη υιοθετήσει ανοιχτό λογισμικό για πολλές υπηρεσίες και τομείς της. Η τεχνογνωσία που αναπτύσσεται στο πλαίσιο υιοθέτησης και χρήσης Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα στον δημόσιο τομέα μένει στη χώρα, αποτρέποντας έτσι τη διαρροή ειδικών (brain drain) στο εξωτερικό. Πολλές χώρες ή πόλεις, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν προβεί στην υιοθέτηση ανοιχτού λογισμικού για τις λειτουργίες του Δημόσιου Τομέα τους ή για υπηρεσίες του. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν η Ολλανδία , η Ν.Κορέα, η Γερμανία, η Γαλλία, η Βραζιλία, κ.ά.
Να γίνει ρητή αναφορά στην υποχρέωση υιοθέτησης ανοιχτών προτύπων και διεπαφών επικοινωνίας των πληροφοριακών συστημάτων και εφαρμογών που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του Ψηφιακού Μετασχηματισμού των ΟΤΑ. Για την εξασφάλιση της ψηφιακής κυριαρχίας (digital sovereignty) των Δήμων της χώρας, θα πρέπει να μειωθεί η εξάρτηση του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα από συγκεκριμένους παρόχους υπηρεσιών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).
Να γίνει ρητή αναφορά στην αρχή “Δημόσιο Χρήμα – Δημόσιος Κώδικας”. Τα έργα πληροφορικής και οι εφαρμογές που θα χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους στο πλαίσιο υλοποίησης του ψηφιακού μετασχηματισμού των ΟΤΑ να αναπτύσσονται και να διατίθενται ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα το οποίο θα είναι δημόσια προσβάσιμο με την κατάλληλη άδεια ανοιχτής πρόσβασης σε κεντρικό αποθετήριο επαναχρησιμοποιήσιμου κώδικα/έργων κατ’ αναλογία του αντίστοιχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Joinup.
Να γίνει ρητή αναφορά στην υιοθέτηση, χρήση ή/και παροχή Ανοιχτών Δεδομένων ώστε μέσω αυτών, να προαχθεί η διάδοση των ανοικτών δεδομένων / τεχνολογιών και να ενθαρρυνθεί η καινοτομία στον τομέα των προϊόντων και των υπηρεσιών όπως ορίζει ο Ν.4727/2020 στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι Άρθρα 59-74. Ειδικά δε τα γεωχωρικά δεδομένα, τα οποία αποτελούν δεδομένα υποδομής σε σχετικές εφαρμογές Έξυπνων Πόλεων και Τεχνολογιών για το Διαδίκτυο των Αντικειμένων(IoT), να γίνει αναφορά στο πλαίσιο διασφάλισης της ποιότητας, ανοιχτής διάθεσης και της συμβατότητας με τις τεχνικές προδιαγραφές όπως έχουν θεσπιστεί σύμφωνα με το «Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας Γεωπληροφορίας και Υπηρεσιών» και ορίζονται στον Ν.3882/2010 Άρθρα 20-22.
Να είναι υποχρεωτική η χρήση αδειών EUPL & Creative Commons για το λογισμικό και το περιεχόμενο που αναπτύσσεται στο πλαίσιο των έργων.
Οι προδιαγραφές των διακηρύξεων να διάκεινται ευνοικότερα απέναντι σε νεοφυείς επιχειρήσεις ώστε να μην αποκλειονται για λόγους χρηματοοικονομικής επάρκειας, κλπ.
Οι προδιαγραφές να δίνουν έμφαση σε λειτουργικές και μη λειτουργικές απαιτήσεις των συστημάτων και όχι σε μη σημαντικές τεχνικές λεπτομέρειες που συνήθως χρησιμοποιούνται για ενστάσεις και τελικά οδηγούν σε αχρείαστες καθυστερήσεις.
Για να αποφύγουμε τις “αχρείαστες καθυστερήσεις” -όπως σωστά λέτε- λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών της Προμήθειας των συστημάτων (ειδικά συστημάτων λογισμικού) ίσως θα έπρεπε επανεξετάσουμε συνολικά την όλη διαδικασία “κτήσης”, συντήρησης και επέκτασης των συστημάτων αυτών, στην περίπτωση που πρόκειται για Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα. Για παράδειγμα, ένα πολύ καλό σύστημα Διαβούλευσης και Συμμετοχικού Προϋπολογισμού είναι το εργαλείο Ανοιχτού Λογισμικού Consul [https://consulproject.org/en]. Καλό θα ήταν να το χρησιμοποιήσει το σύνολο των Δήμων και να αναλάβει υπεύθυνη για την υποστήριξη, τη συντήρηση και -γιατί όχι- την επέκτασή του κάποια ομάδα στο Υπουργείο Εσωτερικών ή στην ΚΕΔΕ, με τη συμμετοχή αφενός του ΕΛΛΑκ και αφετέρου εταιριών που ειδικεύονται σε αυτό το αντικείμενο, αν κριθεί αναγκαίο. Καλή πρακτική θα αποτελούσε επίσης η υιοθέτηση των οδηγιών για τις καμπάνιες προώθησης της διαβούλευσης με ψηφιακά μέσα που περιλαμβάνονται στην τεκμηρίωσή του [https://consulproject.org/docs/consul_communication_guide_en.pdf], γιατί -ως γνωστόν- η πλατφόρμα διαβούλευσης από μόνη της δεν αρκεί.